Leczenie zachowawcze zębów nie zawsze odnosi pozytywny skutek: czasem potrzebne jest nałożenie na uszkodzony ząb korony lub, co gorsza, niezbędna jest ekstrakcja zęba. Na szczęście współczesna protetyka ma szereg metod wstawiania uzupełnień, dzięki czemu pacjent nie musi już obawiać się braków w uzębieniu. Jakie są rodzaje uzupełnień? Sprawdźcie w artykule.

Proteza – czy w ogóle jest potrzebna?

Być może wielu pacjentom nie przeszkadza fakt posiadania braków w uzębieniu, trzeba jednak pamiętać, że każdy z braków zaburza naturalną pracę szczęki i żuchwy, osłabia zdolność gryzienia, przeżuwania i wymowy oraz powoduje próbę kompensacji braku przez pozostałe zęby. Prowadzi to do ich migracji poza dotychczasowy obrys łuku i jednocześnie w stronę miejsca ubytku. Zmienia się zgryz, pojawia się rozchwianie zębów, mogą wystąpić zaburzenia czynnościowe aparatu zgryzu i mięśni stawu skroniowo-żuchwowego, a do tego rozpoczyna się recesja kości w obrębie wyrostka zębodołowego. By funkcjonalność aparatu została zachowana, ubytki powinno się uzupełniać jak najszybciej, stąd też konieczność skorzystania z usług protetycznych. Jakie mamy dziś możliwości uzupełnienia ubytku?

Stałe uzupełnienia protetyczne

Gdy pacjent wymaga odtworzenia korony zęba, wzmocnienia korzenia, potrzebuje zastąpić ząb zniszczony częściowo (ułamany, ukruszony, starty itp.) lub ubytek jest nieco większy niż jeden ząb, stomatolog protetyk może zdecydować o uzupełnieniu braku stałym uzupełnieniem protetycznym. Do dyspozycji mamy tu kilka rozwiązań, w tym: korony, licówki, mosty protetyczne, wkłady koronowe i koronowo-korzeniowe oraz implanty śródkostne. Każde z nich ma swoje wskazania i przeciwwskazania, wady oraz zalety. Spójrzmy na nie pokrótce:

1. Wkłady – koronowe, korzeniowe i koronowo-korzeniowe to system uzupełnień mający na celu wzmocnienie konstrukcji zęba lub odtworzenie go poprzez osadzenie w nim rdzenia wykonanego z metalu lub włókna szklanego. W zależności od stanu wkład zastępuje korzeń, stanowi podstawę wyjściową do nałożenia korony dentystycznej lub łączy obie te funkcje.
2. Korony – służą do rekonstrukcji części zęba znajdującej się powyżej dziąsła, a zniszczonego z różnych przyczyn (odtwarza jej kształt). Wskazaniem do założenia korony (porcelanowej, polimerowej, metalowej) jest częściowa przynajmniej prezencja zęba powyżej linii dziąsła.
3. Most protetyczny – stosowany jest, gdy w danym miejscu nie ma możliwości zastosowania korony ze względu np. na nazbyt dużą recesję kości; korona więc znajduje podparcie na dwóch z nią sąsiadujących poprzez jej połączenie, stąd też i nazwa most. Korony-filary montuje się na zdrowych zębach pacjenta, po ich oszlifowaniu. 
4. Implanty stomatologiczne – najbardziej zaawansowana i najdroższa spośród metoda uzupełnień stałych. Wkręt mocowany w zębodole zespolony jest z łącznikiem, na którym osadza się wykonaną z porcelany lub polimeru koronę protetyczną. Metoda jest niemożliwa do zastosowania, jeśli recesja kości jest zbyt daleko posunięta i nie ma możliwości jej augmentacji.
5. Licówki – jak sama nazwa wskazuje, uzupełnienie to nakłada się od strony lica korony zęba, czyli tam, gdzie ząb styka się z wargą. Licówka to cienka nakładka na koronę zęba pomagająca przywrócić utracony kształt zębom startym, ułamanym lub przebarwionym, np. wskutek zażywania niektórych lekarstw. Nakłada się je po uprzednim zeszlifowaniu szkliwa do poziomu dziąsła. Przeciwwskazaniami są m.in. leczenie kanałowe lub zachowawcze z plombowaniem.

Ruchome uzupełnienia protetyczne

Niestety, nie każdy pacjent leczony protetycznie nadaje się do leczenia powyższymi metodami. W takim przypadku protetyk zastosuje uzupełnienia ruchome, czyli tradycyjne protezy zębowe. Tu również spotkamy kilka rozwiązań technicznych aplikowanych stosownie do zastanych cech osobniczych pacjenta. Ich niewątpliwą zaletą jest możliwość zdjęcia i dokładnego wyczyszczenia przez pacjenta oraz potencjał w leczeniu bezzębia – taką protezę całkowitą nazywamy popularnie sztuczną szczęką. Protezy te są również przystępną cenowo alternatywą dla uzupełniania ubytków w sposób stały. Co znajdziemy wśród tego typu protez ruchomych? 

1. Protezy ruchome akrylowe – wykonane z polimeru, są częściowo osiadające, a więc po części opierają swą konstrukcję na błonie śluzowej podniebienia i na dziąsłach, reszta zaś trzyma się na powierzchni bądź licu zębów przy pomocy zaczepów, zatrzasków, uchwytów, klamer, zamków itp. elementów, które bywają widoczne dla postronnego obserwatora. Choć są stabilne i nie wymagają stosowania kleju, to nacisk innych zębów i ogólnie praca całego aparatu pogarsza stan znajdującej się bezpośrednio pod protezą kości, powodując jej stopniowy zanik.
2. Protezy ruchome szkieletowe – te protezy nie osiadają na dziąsłach i podniebieniu, bo prężenie i siły przenoszą na zęby. Ich konstrukcja wykorzystuje metalowy szkielet oraz akrylowe imitacje dziąseł i zębów. Metalowy szkielet nie tylko daje mniej obciążenia kościom i ułatwia procesy gryzienia i mowy, ale też utrzymuje uzębienie we właściwym położeniu (korekta zgryzu), zapobiegając w ten sposób postępującemu rozchwianiu zębów. Sam szkielet jest cienki i niewidoczny dla postronnego obserwatora.